Madde 16 - Haksız fİİLden doğan davalarda yetkİ

HMK

MADDE 16
(1) Haksız fiilden doğan davalarda, haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir.


1086 sayılı Kanunun 21 inci maddesinde yer alan haksız fiilden doğan davalarda, haksız fiilin işlendiği yer mahkemesinin yetkisi, tekrar gözden geçirilip, kapsamı biraz daha genişletilerek, yeniden düzenlenmiştir. Öncelikle, haksız fiilden doğan dava, haksız fiilin işlendiği yerde açılabilecektir. Uygulama ve doktrinde oluşan görüşler dikkate alınarak, ayrıca, haksız fiilin işlendiği yer ile, zarar farklı bir yerde gerçekleşmişse, zararın gerçekleştiği yerde de dava açılabileceği, hükümde belirtilmiştir. Özellikle, yabancı hukuk sistemlerindeki gelişmelere paralel olarak, muhtemel zarar yeri mahkemesi de yetkili kılınmış, henüz bir zarar meydana gelmeden "zararı önleme amacı" ile açılacak davalar için yetkili mahkeme açıkça gösterilmiştir. Haksız fiilin işlendiği yerin Türkiye dışında olduğu hâllerde, bu yetki kuralı özellikle önem arz edecektir.


MADDE 21
Haksız bir fiilden mütevellit dava o fiilin vuku bulduğu mahal mahkemesinde ikame olunabilir

İlgili Madde

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu
MADDE 25
Davacı, hâkimden saldırı tehlikesinin önlenmesini, sürmekte olan saldırıya son verilmesini, sona ermiş olsa bile etkileri devam eden saldırının hukuka aykırılığının tespitini isteyebilir.
Davacı bunlarla birlikte, düzeltmenin veya kararın üçüncü kişilere bildirilmesi ya da yayımlanması isteminde de bulunabilir.
Davacının, maddî ve manevî tazminat istemleri ile hukuka aykırı saldırı dolayısıyla elde edilmiş olan kazancın vekâletsiz iş görme hükümlerine göre kendisine verilmesine ilişkin istemde bulunma hakkı saklıdır.
Manevî tazminat istemi, karşı tarafça kabul edilmiş olmadıkça devredilemez; mirasbırakan tarafından ileri sürülmüş olmadıkça mirasçılara geçmez.
Davacı, kişilik haklarının korunması için kendi yerleşim yeri veya davalının yerleşim yeri mahkemesinde dava açabilir.


§ 32 ZPO Besonderer Gerichtsstand der unerlaubten Handlung
Für Klagen aus unerlaubten Handlungen ist das Gericht zuständig, in dessen Bezirk die Handlung begangen ist.

Kaynak Kanun – sZPO

Art. 36 Grundsatz
Für Klagen aus unerlaubter Handlung ist das Gericht am Wohnsitz oder Sitz der
geschädigten Person oder der beklagten Partei oder am Handlungs- oder am Erfolgsort zuständig.

4. HD, 07.05.2015, 4583/5801

Haksız fiil bir gazete ile yayınlanan bir haber sebebiyle açılmışsa gazete haberinin içeriğinin ulaştığı her yerde dava açılabilir.

“Eldeki dava basın yolu ile kişilik haklarına saldırı sebebiyle tazminat istemine dair olduğundan haksız eylem nedenine dayanmaktadır. Yayının yapıldığı T... Gazetesi’nin davanın açıldığı yerde de dağıtıldığı tartışmasızdır. İstanbul Anadolu Adliyesinde dava açan davacının seçimlik hakkını haksız eylemin gerçekleştiği yer mahkemesinde dava açmak sureti ile doğru kullandığı sonucuna varılmalıdır. Mahkemece yetki itirazının reddedilerek işin esasının incelenmesi gerekirken yetkisizlik kararı verilmiş olması usul ve yasaya uygun bulunmamış kararın bozulması gerekmiştir.”



Not 12

(Taş Korkmaz, Akkan, Pekcanıtez, Özekes, 2017, para. I.510)

Haksız fiil birden fazla kişi tarafından işlenmiş ise bu kişilere karşı haksız fiilin vuku bulduğu yer mahkemesi ortak yetkili yer mahkemesidir. Dolayısıyla dava ortak yetkili mahkeme olan haksız fiilin vuku bulduğu yer mahkemesinde açılır. Bu mahkemenin yetkisi kesin yetki olarak dikkate alınır.


Yorumlar