Madde 53 - Dava takİp yetkİsİ
|
HMK
|
MADDE 53
(1) Dava takip yetkisi,
talep sonucu hakkında hüküm alabilme yetkisidir. Bu yetki, kanunda belirtilen
istisnai durumlar dışında, maddi hukuktaki tasarruf yetkisine göre tayin
edilir.
|
|
Madde Gerekçesi
|
|
Madde ile davayı takip yetkisi
kurumu düzenlenmiştir. Davayı takip yetkisi, maddî hukuktaki tasarruf
yetkisinin usul hukukuna yansımasıdır. Dolayısıyla, kanunla aksi
belirtilmedikçe, bu yetki kural olarak maddî hukuktaki tasarruf yetkisine
göre tayin edilir. Maddede davayı takip yetkisinin tanımına da yer verilmiş
bulunmaktadır. Bu tanım, esas itibarıyla davayı takibi de kapsamaktadır.
Davayı takip yetkisi tamamen şeklî taraf kavramının bir sonucudur. Kural
olarak dava ehliyeti bulunan kimsenin davayı takip yetkisi de mevcuttur;
ancak, bazı durumlarda tarafın dava ehliyeti olmakla birlikte davayı takip
yetkisi kendisi dışında üçüncü bir kişi tarafından kullanılabilir ya da kanun
gereği kullanılması zorunlu olabilir. Bu yetkiyi kullanan kişinin gerçekte hukukî
ilişkinin tarafı olmasına gerek yoktur. Davayı takip yetkisi bir dava şartı
olup, mahkeme bunu kendiliğinden göz önüne alır.
Buna göre, davayı takip yetkisi,
talep sonucunda belirtilen hakkın ya da hukukî ilişkinin esası hakkında hüküm
alabilme yetkisini ifade etmekte olup, kanunda belirtilen istisnaî durumlar
(örneğin, İİK.m. 94/II'ye göre, borçlunun henüz tapuya tescil ettirmediği bir
taşınmazını borçlu adına tescil ettirmek için alacaklının icra dairesinden
dava açma yetkisini istemesi, iflâs masasına karşı açılacak davalarda veya
iflâs masasının açacağı davalarda iflâs idaresi tarafından temsil edilmesinde
olduğu gibi) dışında, maddî hukuktaki tasarruf yetkisine göre belirlenir. Bu
örneklerde de görüleceği üzere, İcra ve İflâs Kanununda düzenlenen durumda,
aslında borçlunun normal olarak dava ehliyeti mevcuttur. Fakat alacaklı,
borçlunun alacağını tahsil için icra dairesinden davayı takip yetkisini
alarak, borçlu adına davayı takip eder. Bu durumda, borçlunun ne taraf
ehliyeti ne de dava ehliyeti kaldırılmamış olup, sadece alacaklıya borçlunun
alacağını tahsil için bir yetki verilmiştir. Benzer durum iflâsta da söz
konusudur. Müflisin taraf ehliyeti ve dava ehliyeti mevcut olmakla birlikte
iflâs masasına giren mal ve haklar bakımından takip yetkisi iflâs idaresi
tarafından kullanılacaktır.
|
|
HUMK
|
|
MADDE 39
Ehliyeti
haiz olan hükmi şahıslar, kanuni uzuvları vasıtasiyle ve icap eden mezuniyeti
istihsal ile hareket ederler.
Aksi halde
hakim tayin edeceği müddet zarfında şeraitin ikmali için muhakemeyi talika
mecbur olduğu gibi davanın her halinde taraflardan her biri de bunu talep
edebilir. Ancak müstacel işlerde hakim davanın muvakkaten devamına karar
verebilir.
|
|
Kaynak Kanun
|
|
§ 52 ZPO Umfang der Prozessfähigkeit
|
Yorumlar
Yorum Gönder